چالشها و موانع تأثیرگذار بر کارآمدی دانش سیاست در ایران
چالشها و موانع تأثیرگذار بر کارآمدی دانش سیاست در ایران
نشست مشترک با دکتر رضا سیمبر و دکتر محمدسالار کسرایی (دبیر همایش)
انجمن علوم سیاسی» و «خانه اندیشمندان علوم انسانی» (1/12/1400)
مقدمه:
- کارآمدی و ناکارآمدی امری طیفی است.
- احتمالا دانش سیاست گفته شده تا عام باشد (حتی از رشته علوم سیاسی).
- مفروض این است که دانش سیاست در ایران با ناکارآمدیهای زیادی روبرو است. منشأ آن را باید در امور زیر جستجو نمود:
1- چالشهای مربوط به دانش سیاست:
- چالشهای ساختاری: دانشگاه ها، وزارت علوم و غیره
- چالشهای مربوط به اعضای هیأت علمی
- چالشهای مربوط به رشته علوم سیاسی (و سرفصلهای آن)
2- چالشهای مربوط به نظام سیاسی ایران: این چالشها و موانع در دو حوزه سیاست خارجی و سیاست داخلی به دو بخش تقسیم می شود:
الف- مشکلات ساختاری سیاست داخلی:
حاکمیت دوگانه، دور در قانون اساسی، نبود احزاب به عنوان چرخ دنده دموکراسی و ...
ب- مشکلات عملکردی سیاست داخلی:
- تخصصی ندیدن سیاست به عنوان فن حکمرانی
- شکل نگرفتن اجماع بر سر منافع ملی
- نبود شفافیت
- فساد اداری و مالی
- حذف رشته علوم سیاسی از آزمون استخدامی و ...
ج- چالشهای ساختاری سیاست خارجی
نداشتن بازخوران، خودترمیمی و نقادی به شکل نظاممند، ساختار غیر پویا، وسعت بیش از اندازه دستگاه دیپلماسی، نهادینه نشدن نقشها، ضعف نمایندگیهای خارجی و ...
د- چالشهای عملکردی سیاست خارجی
ابهام در مرز مسئولیتهای فراملی، توجه ناکافی به نظام بینالمللی سیال، مواضع در مقابل امریکا و کشورهای اروپایی، موضع ایدئولوژیک در مقابل روسوفیل و انگوفیل و ...
نتیجه:
1- علم سیاست و نظام سیاسی ما هر دو با ناکارآمدیهایی رویرو هستند.
2- جامع مشکلات و چالشها در دو حوزه سیاست داخلی و خارجی را باید در عدم حاکمیت اصول حکمرانی (و نه اصول حکمرانی خوب!) دانست. به طور مثال، اصل نظارت در نظام ما حاکم نیست. ما از مدار توسعه خارج شده ایم.
3- عدم کارآمدی علم سیاست معلول ناکارآمدی در حکمرانی سیاسی است.
لطفا پادکست این جلسه را در آدرس ذیل پی گیرید:
s_sadegh_haghighat@