درآمدى بر انديشه سياسى اسلامى (مجموعه مقالات)
درآمدي بر انديشه‌سياسي اسلامي (ويراسته) (تهران: الهدي، 1378)
فهرست اجمالى مطالب
مقدمه
l بخش اول: مبانى انديشه سياسى در اسلام
1 . اسلام و سكولاريسم محمد على تسخيرى
2 . رويكردى تاريخى بر سير تحولات انديشه سياسى شيعى مظفر نامدار
3 . نگاهى به مبانى انديشه سياسى در اسلام سيد صادق حقيقت
4 . فقه سياسى در متون شيعى عباسعلى عميد زنجانى
l بخش دوم: انديشه سياسى اسلامى
1 . مبانى تفكر سياسى در قرآن و سنت عباسعلى عميد زنجانى
2 . قانونگذارى درحكومت اسلامى جعفر سبحانى
3 . مشروعيت سياسى و نظريه هاى دولت در فقه شيعه محسن كديور
4 . تاريخچه نظريه ولايت فقيه مهدى هادوى
5 . نقش بيعت در عصر حضور و غيبت محمد هادى معرفت
6 . نقش شورا در حكومت اسلامى كاظم قاضى زاده
7 . قدرت سياسى در اسلام محمد جواد ارسطا
8 . وجوه آزادى از ديدگاه اسلام محمد تقى مصباح
9 . آزادى سياسى در اسلام مهدى منتظر قائم
10 . آزادى و دموكراسى از ديدگاهى اسلامى سيد محمد حسين فضل الله
11 . عدالت اقتصادى و اجتماعى در اسلام محمد رضا حكيمى
12 . مبانى فقهى مشاركت سياسى داود فيرحى
13 . نظام ادارى در حكومت اسلامى محمد مهدى شمس الدين
فهرست تفصيلى مطالب
مقدمه …12
پى نوشتها …21
l بخش اول: مبانى انديشه در اسلام
1 ـ اسلام و سكولاريسم / محمد على تسخيرى …23
اسلام و حكومت از ديدگاه سكولارها …25
نقد سكولايسم: …26
نكته اول …27
نكته دوم …31
نكته سوم …32
سكولاريسم غربى و آثارآن بر جهان اسلام …34
سكولاريسم و اسلام …35
اسلام وحاكميت دولت …37
پى نوشتها …38
2 ـ رويكردى تاريخى بر سير تحولات انديشه سياسى شيعه / مظفر نامدار …39
دوره اول: دوره تفوق كلامى سياست …42
دوره دوم: تكوين انديشه سياسى در فلسفه …45
دوره سوم: تكوين انديشه سياسى در فقه …47
دوره چهارم: بازگشت سياست به جايگاه خود در علم كلام …50
پى نوشتها …55
3 ـ نگاهى به مبانى انديشه سياسى در اسلام / سيد صادق حقيقت …57
علم سياست، فلسفه سياسى، نظريه سياسى و ايدئولوژى سياسى …60
ضرورت طراحى نظريه كلان …63
مهم ترين مسايل نظريه كلان …64
ارتباط فلسفه سياسى و فقه سياسى …65
ضرورت تحليل مبنايى در مسايل نظرى …67
اسلام و پديده هاى نوين …73
مشروعيت كارآمدى …74
اسلام و نظام اقتصادى و سياسى …75
فرضيه اى در باب توزيع قدرت و ثروت در انديشه سياسى اسلامى …76
پى نوشتها …82
4 ـ فقه سياسى در متون شيعى / عباسعلى عميد زنجانى …85
شريعت و فقه …87
فقه و علم حقوق …89
تقسيمات احكام شرعى …89
فقه سياسى …91
تحولات فقه سياسى …92
فقه سياسى در كتب فقهاى متاخر شيعه …96
پى نوشتها …106
l بخش دوم: انديشه سياسى اسلامى
1 ـ مبانى تفكر سياسى در قرآن و سنت / عباسعلى عميد زنجانى …109
اصول تفكر سياسى در قرآن كريم …111
مرورى بر انديشه سياسى در نهج البلاغه …126
الف ـ رهبرى و وظايف دولت اسلامى …126
ب ـ ضرورت دولت و جايگاه آن …129
ج ـ ابعاد سياسى رهبرى …130
د ـ حقوق متقابل ملت و دولت …135
نگرشى كوتاه بر موضع گيريهاى سياسى امامان …137
علل تنوع سيره سياسى ائمه(ع) …139
اصول كلى و مشترك موضع گيريهاى سياسى ائمه(ع) …141
پى نوشتها …142
2 ـ قانونگذارى در حكومت اسلامى / جعفر سبحانى …151
حكومت در اسلام …153
نحوه قانونگذارى در حكومت اسلامى …155
قوانين ثابت و متغير …157
نقش اجتهاد و استنباط احكام …158
موقعيت مجتهدان و فقيهان در نظام اسلامى …159
نقش مجلس شوراى اسلامى …161
مشكل حل اختلاف فتاوى در حكومت اسلامى …161
مذهب رسمى حكومت اسلامى …164
حقوق اقليت ها در حكومت اسلامى …165
پى نوشتها …171
3 ـ مشروعيت سياسى و نظريه هاى دولت در فقه شيعه / محسن كديور …173
مبناى اول: مشروعيت الهى بلاواسطه …179
مبناى دوم: مشروعيت الهى ـ مردمى …180
مساله مشروعيت دولت معصوم(ع) …181
سوالات اصلى در دو مبناى مشروعيت …183
اصول مشترك نظريه ها …185
پى نوشتها …186
4 ـ تاريخچه نظريه ولايت فقيه / مهدى هادوى …189
ولايت فقيه، تحليل مفهومى …191
جايگاه ولايت فقيه در نظام سياسى اسلام …192
پيشينه تاريخى ولايت فقيه …197
پى نوشتها …204
5 ـ نقش بيعت در عصر حضور و غيبت / محمد هادى معرفت …207
مفهوم بيعت …209
بيعت واجب الوفا است …213
بيعت در عصر غيبت …217
پى نوشتها …220
6 ـ نقش شورا در حكومت اسلامى / كاظم قاضى زاده …221
نظرات انديشمندان اسلامى درباره شورا …224
مفهوم و كاربرد اصطلاحى شورا …228
ادله نقش شورا در حكومت اسلامى: …228
الف ـ كتاب …228
ب ـ سنت …231
ج ـ اجماع …233
د ـ عقل …233
سيره عقلا …234
اشكالهاى وارد بر نظريه شورا در حكومت اسلامى …235
تقدم ادله ولايت فقيه بر ادله شورا …237
مسأله لزوم پيروى از رأى اكثريت شورا …240
نتيجه …244
پى نوشتها …245
7 ـ قدرت سياسى در اسلام / محمد جواد ارسطا …249
تعريف قدرت …251
قدرت سياسى …254
آيا قدرت ذاتا فساد آور است ؟ …255
نگرش اسلام به قدرت …256
مفاسد قدرت مهارنشده …259
برخى از راههاى جلوگيرى از طغيان قدرت از ديدگاه اسلام …267
شيوه هاى مهار قدرت …268
پى نوشتها …270
8 ـ وجوه آزادى از ديدگاه اسلام / محمد تقى مصباح …273
ـ آزادى اراده …276
ـ آزادى و استقلال وجودى …277
ـ عدم تعلق فطرى انسان به اشيا و امور …278
ـ دل نبستن به چيزها و كارها …279
ـ دل نبستن به موانع استكمال …279
ـ آزاد گذاشتن كسى كه تحت تربيت است …281
ـ استقلال در شخصيت حقوقى …282
ـ آزادى از اطاعت انسان ديگر …282
ـ آزادى از التزام به قانون و اطاعت از حاكم …285
ـ آزادى انسانها در وضع قوانين …286
ـ آزادى در زندگى فردى …287
ـ آزادى در چهار چوب قونين اجتماعى صحيح …289
9 ـ آزادى سياسى در اسلام / مهدى منتظر قائم …295
تعريفها …297
دليل ها …298
آزادى ها: …300
1 ـ انتخاب …300
2 ـ نظارت …302
3 ـ شكايت …303
4 ـ ارشاد …305
5 ـ نصحيت …310
6 ـ امر و نهى …311
7 ـ مخالفت …314
پى نوشتها …317
10 ـ آزادى و دموكراسى از ديدگاهى اسلامى / سيد محمد حسين فضل الله …325
پى نوشتها …347
11 ـ عدالت اقتصادى و اجتماعى در اسلام / محمدرضا حكيمى …349
پى نوشتها …364
12 ـ مبانى فقهى مشاركت سياسى / داود فيرحى …365
اسلام و تكثر گرايى …368
الف ـ تكثر گرايى اعتقادى …371
ب ـ تكثر گرايى سياسى …374
تكثر گرايى سياسى در دولت اسلامى …376
احزاب غير اسلامى …376
احزاب و گروههاى اسلامى …378
برخى عوارض تكثر گرايى …379
تامل در آثار مثبت و منفى تكثر گرايى …381
قواعد تكثر گرايى سياسى در دولت اسلامى …384
نتيجه …389
پى نوشتها …391
13 ـ نظام ادارى در حكومت اسلامى / محمد مهدى شمس الدين …395
حكومت اسلامى و تشكيلات ادارى آن …397
هسته اداره اسلامى در عهد پيامبر(ص) …397
اصول كلى اداره در اسلام …398
مبناى علمى اداره در اسلام …401
امنيت و نظم در حكومت اسلامى …408
بودجه حكومت اسلامى …410
پى نوشتها …412