اندیشه سیاسی نصر و جابری
راهنما |
مشاور |
دانشجو |
دانشگاه |
تاریخ دفاع |
میرموسوی |
حقیقت |
تقی پور |
مفید |
92/10/22 |
چکیده:
مسئله سنت و تجدد از مهمترین مشکلات کنونی جهان اسلام محسوب می شود که متفکران بسیاری را مشغول خود نموده است. از جمله این متفکران می توان به سید حسین نصر و محمد عابد جابری اشاره نمود. آراء این دو متفکر نیز با مسئله سنت و تجدد مرتبط است. نصر منتقد مدرنیته محسوب می شود و جابری برای ایجاد سنتی جدید مبتنی بر عقلانیت به نقد سنت عربی می پردازد، البته توجه به سنت و تجدد در اندیشه این دو متفکر جهت برجسته نمودن آنچه که این دو در عرصه سیاسی تجویز می کنند انجام شد و با گردآوری این آراء الگوهایی که از دل اندیشه های آنان در عرصه سیاست استخراج می شود برای ما آشکار گردید. نصر خالق یک ایدئولوژی است که مبتنی بر سنت ازلی و تغییر ناپذیری است که در ادیان گوناگون متجلی گردیده. این سنت می تواند به عنوان منشاء قانون قرار گیرد و یا چارچوبی را به عنوان مرجع در عرصه های سیاسی و اجتماعی لحاظ نماید. اما بواسطه ازلی و تغییر ناپذیر بودن سنتی که نصر پشتیبان آن است، ایدئولوژی سنت گرایی در عرصه سیاسی نوعی رویکرد ارتجاعی محسوب می شود. جابری به نقد جریان های حاکم در اندیشه معاصر عربی می پردازد و معتقد است برای خروج از بحران های حاکم بر کشور های عربی باید عقلانیتی را مبنا قرار دهیم که در درون تمدن اسلامی شکل گرفته باشد. جابری این عقلانیت را، عقلانیت ابن رشد می داند. زیرا معتقد است تفکر ابن رشد یک تفکر بومی است و هم مبتنی بر نقد است، که با هرگونه تقدس گرایی به مخالفت می پردازد. جابری بر خلاف نصر در عرصه سیاسی به تبیین یک ایدئولوژی نمی پردازد. ولی معتقد است با مبنا قرار دادن عقلانیت ابن رشد در امور سیاسی می توان به چاره اندیشی بسیاری از مشکلات کنونی جهان اسلام پرداخت.