• صفحه نخست
• زندگی نامه
• کارنامک
• ارتباط با دانشجویان
• نگارخانه
• پیوندها
• ارتباط با من

نگاه فلسفی به دین در عصر جهانی شدن

چکیده:

در دهه های اخیر، جهانی شدن به یکی از مباحث عمده و فراگیر تبدیل شده است و فراگیری و گستردگی این فرآیند در سراسر گیتی، به مباحث مختلفی در حوزه های علمی دامن زده است، که از آن جمله مسئلۀ دین است و نسبت آن با جهانی شدن که دین از جهات گوناگون با این مسئله رابطه برقرار می‌کند. جهانی شدن ناظر به جریانی از فشردگی زمان و فضا در جهانی است که بواسطۀ آن مردم دنیا بصورتی کم و بیش آگاهانه در جامعۀ جهانی ادغام می‌شوند. جهانی شدن در حوزۀ اقتصاد با افزایش تجارت جهانی، گسترش میزان سرمایه داری خارجی، سیال شدن سرمایه، نیروی کار و وابستگی متقابل اقتصادی شناخته می‌شود. در حوزۀ سیاسی جهانی شدن، تعلق خاطر به محیط فراملی، تأثیر پذیری از تحولات جهانی و تبادلات مادی و غیر جهانی و افزایش مهاجرت، باعث کاهش قدرت دولت ها بر شهروندان می‌شود. و در نتیجه دولت ها دیگر قادر به کنترل این فرآیند نمی باشند. در حوزۀ فرهنگی نیز به مدد پیشرفت تکنولوژی و تبادل سریع اطلاعات، علاوه بر این که فرصت هایی را برای سایر جوامع فراهم می‌کند. اما به هر جهت به خاطر مسلط بودن جوامع غربی به تکنولوژی نسبت به جوامع دیگر، ما با رواج فرهنگ مصرفی و ارزش های غربی مواجهیم. همه این ها در نهایت ما را با چالش هایی در فرآیند جهانی شدن مواجه خواهد کرد. که سبب بروز جریان هایی برای پر کردن خلأ حاصل از این  چالش ها می گردد که این جریان ها باعث بازگشت دوبارۀ دین و نظرگاه های فکری به عنوان نقش مکمل دین، جهت مصونیت دین از خرافات و انحرافات، در حل بحران های ناشی از جهانی شدن می گردند.

از حیث نظری دو تقسیم بندی کلی مدرنیته و پست مدرنیته، در فرآیند جهانی شدن دارای اهمیت  می‌باشد. در رهیافت مدرنیته، جهانی شدن را پیشرفته ترین مرحلۀ تجدد می داند. و در رهیافت پست مدرنیته، جهانی شدن تابع منطقی مستقل و اجتناب ناپذیر است که در آن عرصۀ عمل از «اینجا» به «همه جا»، از«اکنون» به «همیشه»و از «روابط ملی» به «ارتباطات ملی»تغییر می یابد. با حضور دین و خصوصاً نسبت این پدیده با دین اسلام، اگر  جهانی شدن را تحقق فضای ارتباطی، آگاهی تشدید یافته و تحقق جامعۀ بشری جهانی بدانیم، جهانی شدن به مثابۀ ظرفی تلقی خواهد شد که با آموزه های دینی و اسلامی سازگار است.