پایان نامه های ارشد
شهروند در اندیشه معاصر ج ا.ا
|
راهنما
|
مشاور
|
دانشجو
|
دانشگاه
|
تاریخ دفاع
|
|
میرموسوی
|
حقیقت
|
عاشوری نیا
|
مفید
|
90/6/1
|
چکیده:
اندیشه شهروندی مفهومی برآمده از تاریخ فکر زندگی شهرنشینی وتشکیل اجتماع سیاسی در بشر است. مفهوم شهروندي از مفاهيمي است كه تعابير و تصورات متفاوتي را در بين آراء و انديشه انديشمندان از جمله معاصرين شيعه و جريان‌هاي سياسي بهمراه داشته است. شهروندي در اسلام وام گرفته از قرآن و سنت پيامبر گرامي اسلام (ص) در دولت ـ شهر مدينه است. آن حضرت با تشکيل دولت ـ شهر مدينه و بهره‌گيري از اصل شورا و دعوت به مشارکت سياسي اصحاب از طريق بکارگيري اصل مشورت در مسائل مهمّه بمنظور نيل به کرامت انساني ساکنين مدينه و احترام گذاشتن به دانايان، از طرفي با خلق اصول و ارزش‌هاي اخلاقي و فضائل انساني تکاليفي را براي مسلمانان و ساير ساکنين در مدينه منوره ترسيم فرمودند . از طرفي ديگر با نگاه به قرآن به ويژه خطابات عام قرآني در ارتباط با انسان و مؤمنين در مي‌يابيم که افاده تکاليف عمومي براي همه انسان‌هاي ساکن در روي زمين را به همراه دارد. به طوري که از آن شهروند جهاني تحت عنوان امت اسلامي برداشت مي‌شود. طبق اين بيان اسلام با حقوق فطري ـ طبيعي و حقوق بشر در پيوند است. ديگر مؤلفه‌هاي تعاليم قرآني بهره‌گيري از اصل شوراکراسی است. امروزه اصل شوراها يکي از دغدغه‌هاي انديشمندان ديني ما خصوصاً مرحوم آيت الله طالقاني و ديگر متفکرين و نوانديشان ديني معاصر قرار گرفته است. اين اصل که از آن به مردم سالاری دینی یاد می شودوبه کرامت انسانی شهروند التفات دارد، زمينه مشارکت فعّال سياسي شهروندان در عرصه تصميم گيري و سياستگذاری تا اجرا را فراهم مي‌سازد.اکنون از دهه دوم استقرار نظام جمهوري اسلامي در ايران و همزمان با تحولات جهاني دغدغه خاصی به موضوع شهروند و شهروندي و التفات به حقوق و تکاليف شهروندان در محافل مختلف سياسي، مطبوعات،رسانه های جمعی و مباحثات علمي خصوصاً در مراجع قانون گذاري صورت پذيرفته است. اين دغدغه‌ها،در گذشته‌هاي تاريخ سياسي ايران نيز وجود داشته است. حاصل آن در تدوين قانون اساسي و در نظر گرفته شدن فصلي تحت عنوان حقوق ملت بود. که بعدها به منظور تحقق آن اصول، تحولات سال‌هاي 1378 تا 1388 و خواسته نوانديشان ديني که همانا آزادي بيان عقايد و انديشه شهروند را مي‌توان مطالعه کرد.آزادی اندیشه موهبتی الهی است که خداوند به آدمی ارزانی داشته است. بي شک شهروندي مدرن حاصل تلاش رسانه ها و برخي از روشنفکران و نويسندگان نوانديشان ديني ما ازآغاز مشروطيت تا انقلاب اسلامي در ايران است که واکنش‌هايی نيز از سوي سنت گرايان و فقيهان شيعه معاصر و علماي حوزه‌هاي علميه ، بهمراه داشته است. ما در اين رساله مساعي خود را بر آن داشتيم با بررسي ديدگاه انديشمندان سياسي معاصر شيعه و چگونگي بازتاب آن در قوانين، به طرح مشكلات نظري مربوط به اين موضوع بپردازيم و راهکارهاي سياسي مناسب ارائه كنيم.دراين راستا از دستاوردهاي انديشه اي نظريه پردازاني چون:عبدالکريم سروش، عماد افروغ ،آيت الله جوادي آملي وآیت الله محمدتقي مصباح يزدي و ديگران بهره جستيم.
