• صفحه نخست
• زندگی نامه
• کارنامک
• ارتباط با دانشجویان
• نگارخانه
• پیوندها
• ارتباط با من

وحدت جهان اسلام

چکیده:

این تحقیق با عنوان وحدت جهان اسلام در گفتمان اسلام­گرایی معاصر به منظور بررسی و فهم نحوه معنا­یابی نشانه وحدتِ جهان اسلام در گفتمان اسلام­گرایی معاصر در سه بخش سامان یافته است. در بخش نخست با عنوان کلیات، ابتدا به بررسی روش تحلیل گفتمانی لاکلا و موف و امکان و نحوه کاربرد آن در این تحقیق پرداخته شده و سپس موضوع وحدت جهان اسلام در تاریخ سیاسی معاصر مورد بررسی قرار گرفته است تا بدين ترتيب مقدمات اولیه برای انجام تحقیق فراهم آید. در بخش دوم با عنوان نظام معنایی گفتمان اسلام­گرایی، ضمن توجه به نحوه شکل­گیری گفتمان اسلام­گرایی، به صورت تفصیلی نظام معنایی گفتمان اسلام­گرایی در قالب دو خرده گفتمان اسلام سیاسی(نوگرا و اصول­گرا) و اسلام غیر سیاسی(شریعت­گرا و سنت­گرا) مورد بررسی قرار گرفت تا با شناخت نظام معنایی هریک از خرده گفتمان­های اسلام گرا شرایط لازم برای فهم نحوه مفصل­بندی نشانه وحدت در هریک از آنها فراهم آید. در نهایت در بخش سوم پس از حصول مقدمات لازم به بررسی نحوه مفصل­بندي و معنایابی نشانه وحدت در هریک از گفتمان­های اسلام­گرا پرداخته شده است.

با توجه به یافته­های این تحقیق می­توان گفت که گفتمان اسلام­گرایی در دوره معاصر، در غیریت با گفتمان سکولاریسم شکل گرفت و در بطن خود دارای چندین خرده گفتمان گشت. هرچند تمام اين خرده گفتمان­ها حول نشانه مركزي اسلام شكل گرفته­اند اما با توجه به مفصل­بندي­هاي صورت گرفته در آنها، هريك تصور خاصي از اسلام و مشكلات جهان اسلام داشته و متناسب با نظام معنايي خود براي پيشرفت جهان اسلام اسطوره خاصي را ارائه كرده­اند. در اين ميان نشانه وحدت نیز متناسب با نظام معنایی هريك از گفتمان­هاي اسلام­گرا، مفصل­بندی شده و معنا یافته است. در گفتمان اسلام سياسي، اصول­گرايان نشانه وحدت را به شكل وحدت رهبري و خلافت معنا داده­اند. نشانه وحدت در گفتمان اصول­گرايي فاقد تحول معنايي خاصي بوده و وحدت جهان اسلام در شكل خلافت گسترده و فراگير در سطح جهان اسلام و شكل­گيري يك حكومت فراگير معنا گشته است. در گفتمان نوگرايي هرچند وحدت رهبري مطرح شده ولي به تدريج با مفصل­بندي­هاي جديد رخ داده در آن، نشانه وحدت نيز دچار تحول معنايي گشته و در قالب­هايي چون وحدت دولت­هاي اسلامي، شكل­گيري سازمان­هاي بين­المللي اسلامي و در نهايت وحدت امت اسلامي با كمك مفاهيمي همچون شورا معنا يافته است. در گفتمان اسلام غيرسياسي، شريعت­گرايان نشانه وحدت را در شكل تقريب بين مذاهب اسلامي مفصل­بندي نموده­اند. در خرده گفتمان سنت­گرايي نيز نشانه وحدت متناسب با نظام معنايي آن در شكلي غير سياسي و متاثر از مفاهيم سنتي، به صورت وحدت متعالي اديان مفصل­بندي گشته است. به اين ترتيب مي­توان گفت كه وحدت جهان اسلام در گفتمان اسلام­گرايي به اشكال مختلف مفصل­بندي شده و داراي معنايي واحد نمي­باشد.